Phẫu Thuật Phaco – Bước Tiến Vượt Bậc Trong Điều Trị Đục Thủy Tinh Thể
Phaco
Cuộc Cách Mạng Trong Phẫu Thuật Mắt Hiện Đại
Trong lĩnh vực nhãn khoa, phaco được xem là một trong những bước tiến vượt bậc giúp hàng triệu người trên thế giới lấy lại ánh sáng tự nhiên. Từ khi xuất hiện, phương pháp này đã thay đổi hoàn toàn cách thức điều trị bệnh đục thủy tinh thể – một căn bệnh vốn được xem là “án mù” trong thế kỷ trước.
Không chỉ mang lại hiệu quả nhanh chóng và độ an toàn cao, phương pháp còn giúp người bệnh hồi phục gần như ngay lập tức, mở ra kỷ nguyên mới cho ngành phẫu thuật mắt hiện đại.
1. Phaco là gì?

Phaco (tên đầy đủ: Phacoemulsification) là kỹ thuật tán nhuyễn thể thủy tinh bằng sóng siêu âm, sau đó hút bỏ phần nhân và vỏ bị đục, rồi thay thế bằng một thể thủy tinh nhân tạo (IOL – Intraocular Lens).
Khác với phương pháp mổ truyền thống phải rạch vết mổ lớn, phaco chỉ cần một đường rạch rất nhỏ (khoảng 2,2–3,0 mm), nhờ đó:
- Giảm tối đa tổn thương mô xung quanh.
- Hạn chế biến chứng sau mổ.
- Tăng tốc độ hồi phục và cải thiện thị lực chỉ sau vài ngày.
Vì vậy, đây hiện được xem là phương pháp chuẩn vàng trong điều trị bệnh đục thủy tinh thể trên toàn cầu.
2. Lịch sử hình thành và phát triển của phaco

Phương pháp phaco được phát triển lần đầu tiên vào năm 1967 bởi bác sĩ Charles D. Kelman, một bác sĩ nhãn khoa người Mỹ. Ông lấy cảm hứng từ công nghệ tán sỏi bằng siêu âm trong nha khoa để áp dụng vào phẫu thuật mắt.
Ban đầu, kỹ thuật phaco gặp phải sự hoài nghi do thiết bị phức tạp và đòi hỏi tay nghề cực cao. Tuy nhiên, với những cải tiến liên tục về máy móc, dụng cụ và ống kính nhân tạo, phaco nhanh chóng chứng minh ưu thế vượt trội so với mổ cổ điển.
Đến thập niên 1980, phaco đã trở thành phương pháp phổ biến tại Mỹ, châu Âu và lan rộng ra toàn cầu. Tại Việt Nam, phaco được triển khai từ đầu những năm 1990 và hiện là kỹ thuật tiêu chuẩn trong điều trị đục thủy tinh thể ở hầu hết các bệnh viện mắt lớn.
3. Quy trình phẫu thuật phaco
Một ca phẫu thuật phaco thường diễn ra trong 10–20 phút, gồm các bước sau:
Bước 1: Gây tê tại chỗ
Bệnh nhân được nhỏ thuốc tê, đảm bảo không đau trong suốt quá trình.
Bước 2: Tạo đường rạch nhỏ trên giác mạc
Bác sĩ rạch một đường siêu nhỏ (2.2–3 mm) trên bề mặt giác mạc để đưa thiết bị phaco vào trong mắt.
Bước 3: Tán nhuyễn và hút bỏ thủy tinh thể đục
Thiết bị phaco phát sóng siêu âm làm tán nhỏ thể thủy tinh bị đục thành mảnh cực nhỏ, sau đó hút ra ngoài qua đầu kim.
Bước 4: Cấy thể thủy tinh nhân tạo (IOL)

Nguồn: https://tamanhhospital.vn/mo-phaco/
Một ống tiêm đặc biệt đưa thủy tinh thể nhân tạo mềm vào vị trí vừa hút bỏ, tự bung ra và cố định trong bao sau.
Bước 5: Hoàn tất và hồi phục
Vết mổ nhỏ tự khép mà không cần khâu. Bệnh nhân có thể ra về ngay trong ngày và thị lực cải thiện chỉ sau 1–2 ngày.
4. Ưu điểm vượt trội của phaco
Phương pháp phaco được ưa chuộng toàn cầu không chỉ vì công nghệ hiện đại mà còn nhờ những lợi ích thiết thực cho người bệnh.
a. Hồi phục thị lực nhanh

Sau khi phẫu thuật phaco, phần lớn bệnh nhân lấy lại thị lực tốt trong vòng 24–48 giờ. So với mổ truyền thống phải nghỉ dưỡng hàng tuần, đây là một bước tiến lớn.
b. Ít đau, ít chảy máu
Do chỉ gây tê và đường rạch cực nhỏ, phaco hầu như không gây đau đớn, không khâu vết mổ, không cần nằm viện dài ngày.
c. Giảm nguy cơ biến chứng
Phaco hạn chế tối đa các biến chứng như nhiễm trùng, loạn thị do vết mổ lớn hay sẹo giác mạc. Tỷ lệ thành công của phaco đạt đến 98–99% trong các ca phẫu thuật đục thủy tinh thể.
d. Mang lại tính thẩm mỹ cao
Không để lại sẹo, không đỏ mắt lâu, và bệnh nhân có thể sinh hoạt bình thường chỉ sau vài ngày – đó là điểm mạnh khiến phaco được xem là “phẫu thuật nhẹ nhàng nhất trong y học”.
5. Nhược điểm và rủi ro của phaco
Dù an toàn và hiệu quả, phaco vẫn tồn tại một số hạn chế mà người bệnh cần hiểu rõ trước khi quyết định.
a. Chi phí cao

Do đòi hỏi máy móc hiện đại và bác sĩ có tay nghề cao, chi phí phaco thường cao hơn mổ truyền thống, dao động từ 10 – 30 triệu đồng tùy loại thủy tinh thể nhân tạo.
b. Không phù hợp cho mọi trường hợp
Nếu thể thủy tinh quá cứng, bao sau rách hoặc đục thủy tinh thể ở giai đoạn quá nặng, phaco có thể khó thực hiện.
c. Biến chứng hiếm gặp
Dù hiếm, nhưng vẫn có thể xảy ra các biến chứng như phù giác mạc, viêm nội nhãn, hoặc lệch thể thủy tinh nhân tạo. Tuy nhiên, những trường hợp này chiếm tỷ lệ rất nhỏ nếu được thực hiện tại cơ sở uy tín.
6. Các loại thể thủy tinh nhân tạo trong phaco

Nguồn: https://matvietnga.com/tu-a-den-z-thong-tin-ve-cac-loai-thuy-tinh-the-nhan-tao.html
Sau khi tán nhuyễn thủy tinh thể đục, bác sĩ sẽ cấy vào mắt một thể thủy tinh nhân tạo (IOL). Tùy nhu cầu, bệnh nhân có thể chọn:
- IOL đơn tiêu: Giúp nhìn rõ ở một khoảng cách (xa hoặc gần).
- IOL đa tiêu: Giúp nhìn rõ ở cả xa, trung và gần – giảm phụ thuộc vào kính lão.
- IOL chống tia UV hoặc ánh sáng xanh: Bảo vệ võng mạc khỏi tổn thương do ánh sáng nhân tạo.
Kết hợp cùng kỹ thuật phaco, các loại IOL hiện đại giúp người bệnh lấy lại thị lực gần như tự nhiên.
7. So sánh phaco và các phương pháp truyền thống
| Tiêu chí | Phaco | Mổ truyền thống (ECCE) |
|---|---|---|
| Kích thước vết mổ | 2.2–3 mm | 10–12 mm |
| Gây tê | Nhỏ thuốc tê | Tiêm thuốc tê |
| Thời gian hồi phục | 1–2 ngày | 2–3 tuần |
| Tỷ lệ biến chứng | Thấp | Cao hơn |
| Sẹo giác mạc | Không đáng kể | Dễ bị sẹo |
| Thẩm mỹ | Tự nhiên | Kém hơn |
Nhờ những ưu điểm vượt trội này, phaco đã trở thành tiêu chuẩn vàng trong điều trị đục thủy tinh thể hiện đại, được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu.
8. Đối tượng phù hợp với phẫu thuật phaco

Phaco phù hợp với:
- Người bị đục thủy tinh thể ở giai đoạn vừa đến nặng.
- Người không có bệnh lý nặng về giác mạc hoặc võng mạc.
- Người muốn phục hồi thị lực nhanh và an toàn.
- Người cao tuổi mong muốn hạn chế biến chứng và thời gian nằm viện.
Tuy nhiên, với bệnh nhân mắc các bệnh toàn thân nặng (tiểu đường, cao huyết áp mất kiểm soát), bác sĩ cần đánh giá kỹ trước khi chỉ định phaco.
9. Tương lai của phaco và công nghệ kế thừa
Các nhà khoa học vẫn không ngừng cải tiến kỹ thuật phaco để đạt độ chính xác và an toàn cao hơn. Hiện nay, đã xuất hiện phaco bằng laser femtosecond – thế hệ mới giúp thao tác chính xác tuyệt đối, giảm can thiệp thủ công của bác sĩ.
Ngoài ra, sự phát triển của thể thủy tinh nhân tạo thông minh có thể điều chỉnh tiêu cự hoặc tự thích nghi ánh sáng hứa hẹn sẽ nâng tầm phương pháp phaco trong tương lai gần.
10. Câu hỏi thường gặp về phương pháp phaco
1. Phẫu thuật có đau không?
Không. Người bệnh chỉ cảm thấy hơi cộm nhẹ do thuốc tê, hoàn toàn không đau trong suốt quá trình.
2. Sau khi phẫu thuật bao lâu thì nhìn rõ?
Thông thường, thị lực cải thiện rõ sau 1–2 ngày và ổn định hoàn toàn sau 1–2 tuần.
3. Có cần nằm viện sau khi phẫu thuật không?
Không cần. Đây là phẫu thuật trong ngày, người bệnh có thể về ngay sau khi nghỉ ngơi ngắn.
4. Phương pháp này có chữa được hoàn toàn đục thủy tinh thể không?
Có. Sau khi thay bằng thể thủy tinh nhân tạo, bệnh nhân sẽ không bị đục trở lại, chỉ có thể xảy ra đục bao sau – có thể điều trị dễ dàng bằng laser.
5. Phẫu thuật có thể kết hợp điều chỉnh cận – viễn – loạn không?
Có. Với IOL đa tiêu hoặc IOL toric, phaco còn giúp điều chỉnh tật khúc xạ, mang lại tầm nhìn rõ nét mà không cần kính.
Kết luận
Phẫu thuật phaco không chỉ là một kỹ thuật y học mà là cuộc cách mạng thực sự trong ngành nhãn khoa, mang lại ánh sáng và niềm hy vọng cho hàng triệu người trên thế giới. Với ưu điểm vượt trội về độ an toàn, hồi phục nhanh và hiệu quả thị lực cao, phương pháp này xứng đáng là lựa chọn hàng đầu cho những ai đang điều trị đục thủy tinh thể.
Việc hiểu rõ về quy trình phẫu thuật, ưu nhược điểm và các loại thủy tinh thể nhân tạo sẽ giúp người bệnh đưa ra quyết định sáng suốt, hướng tới đôi mắt khỏe mạnh và cuộc sống trọn vẹn hơn.
Tại LB Eyewear, chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng đầy đủ các dòng sản phẩm từ mắt kính, gọng kính, tròng kính cho đến kính mát – tất cả đều đảm bảo chất lượng, thẩm mỹ và độ bền. Với thiết kế đa dạng, phù hợp cho nhiều độ tuổi và phong cách, LB Eyewear luôn sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu: từ kính học tập, làm việc đến kính thời trang hay kính chống nắng. Dù bạn tìm kiếm sự tối giản tinh tế hay cá tính nổi bật, chúng tôi đều có giải pháp phù hợp cả về kiểu dáng lẫn chi phí.
Tìm hiểu thêm về chúng tôi tại đây: Mắt kính LB Eyewear Luôn mang lại sự hài lòng cho khách hàng
Những bài viết khác có thể bạn quan tâm:
- Kính râm chống nắng cho trẻ em – Bảo vệ mắt và khẳng định phong cách từ sớm
- Kính Lồi Và Kính Lõm – Sự Khác Biệt Và Cách Chọn Đúng Cho Đôi Mắt
- Những lý do khiến bạn thường xuyên bị khô mắt và cách phòng tránh hiệu quả
Nội dung chính
- 1 Phaco
- 2 Cuộc Cách Mạng Trong Phẫu Thuật Mắt Hiện Đại
- 2.1 1. Phaco là gì?
- 2.2 2. Lịch sử hình thành và phát triển của phaco
- 2.3 3. Quy trình phẫu thuật phaco
- 2.4 4. Ưu điểm vượt trội của phaco
- 2.5 5. Nhược điểm và rủi ro của phaco
- 2.6 6. Các loại thể thủy tinh nhân tạo trong phaco
- 2.7 7. So sánh phaco và các phương pháp truyền thống
- 2.8 8. Đối tượng phù hợp với phẫu thuật phaco
- 2.9 9. Tương lai của phaco và công nghệ kế thừa
- 2.10 10. Câu hỏi thường gặp về phương pháp phaco
- 2.11 Kết luận